Азиймаа Соян, Республиканың туберкулезка удур диспансерниң клиниктиг психологу: “Араганы ижер мурнунда шыңгыы боданыңар! Чүнүң-даа мурнунда бодуңарны эвес, а чаныңарда улузуңар дугайында бодаңар, чүге дизе силер, бир дугаарында, оларга хора чедирип турар силер, а ооң соонда – бодуңарга!” Алкоголь - эң-не эрте-бурунгу багай чаңчылдарның (хандыкшылдың) бирээзи. Арага аймаан ижери ниитилелдиң чаңчылдар, езулалдар чылдагаан болуп, оон чаңчыл апарып, а улаштыр алкогольдан хамаарылгалыг апаар.

Арага аарыы (алкоголизм) — ол дээрге, дыңзып турар өлүмнүг аарыг, аарыг үезинде кижи арага аймаан ооң кадыынга болгаш амыдыралынга хора чедирип турары турбуже, ижерин уламчылап турар. Арага аймаан буруу ажыглаанында чоорту кижиниң бодунуң бодун ап чоруурда барымдаалаар чүүлдериниң, “мөзү-шынар каржыланыры”, сагыш-сектилдиң дорайтаашкыны кудулаары болур.

Арагадан хамаарылгалыының эрте диагностиказы:
1. Арага аймаан ижерин эвээжедир оралдажыышкын силерге турган бе?
2. Силерни долгандыр турар улус арага аймаан эмин эрттир хөй ижеринге буруудадып турган бе?
3. Арага аймаан эмин эрттир ишкени-биле, силер бодуңарны буруудадыр бодал турган бе?
4. Эртенги үеде бодуңарның багай байдалыңарны эдери-биле, арага аймаан ижип эгелээн таварылга бар бе?

4 айтырыгның ийизинге чөпсүнген харыы болган болза, арага аймаа-биле холбашкан берге айтырыг бар дээрзин тодарадып болур.

Ижер-ишпези – кижи бүрүзүнүң бодунуң шилип алганы. Ынчалза-даа арага аймаан ижер мурнунда шыңгыы боданыңар! Чүнүң-даа мурнунда бодуңарны эвес, а чаныңарда улузуңар дугайында бодаңар, чүге дизе силер, бир дугаарында, оларга хора чедирип турар силер, а ооң соонда – бодуңарга!